Obezite; Vücutta standartlardan fazla sağlığı bozacak şekilde yağ birikmesi anlamına gelir. Obezitenin hesaplanmasında bireyin boyu ve kilosu üzerinden vücut kitle indeksi hesabı kullanılır. Vücut kitle endeksi (VKİ) kilogram olarak ağırlığın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilir. Elde edilen sonuca göre vücut kitle indeksi 30’un üzerinde ise birey obez, 40’ın üzerinde ise morbidobez olarak tanımlanır.
Obezite bir hastalık mıdır?
Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere pek çok uluslar arası örgüt obeziteyi farklı çevresel, genetik ve psikolojik sebeplerden kaynaklanan kronik ve ilerleyici bir hastalık olarak kabul etmektedir.
Obezitenin oluşmasında başlıca risk faktörleri
- Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
- Genetik etmenler
- Yaş
- Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama
- Cinsiyet
- Yetersiz fiziksel aktivite
- Eğitim düzeyi
- Psikolojik problemler(Bulumianervosa)
- Sosyo – kültürel etmenler
- Sigara- alkol kullanma durumu
- Gelir durumu
- Doğum sayısı ve doğumlar arası süre
- Hormonal ve metabolik etmenler (Cushingsendromu, hipotiroidi, Tip2 DM)
- Kullanılan bazı ilaçlar (antideprasanlar, antipsikotiklersteroid, antihipertansif,antidiyabetik vb. )
Obezite Neden Önemlidir ?Obez insanlarda ölüm riski, hipertansiyon, kan yağlarında yükselme (kolesterol ve trigliseritler), tip II diyabet, koroner arter hastalığı ve kalp krizi, safra kesesi taşı, osteoartrit (kireçlenme), uyku ve solunum problemleri, bazı kanserler (endometrium, meme, kolon), karaciğer yağlanması ve siroz, kısırlık riskleri artmıştır.Obezite nasıl teşhis edilir?
Erkeklerde vücut ağırlığının %15-18’i, kadınlarda ise %20-25’ini yağ dokusu oluşturur. Bu oranın erkeklerde %25, kadınlarda ise %30’un üstüne çıkması obeziteye neden olur. Tüm dünyada “Beden Kitle İndeksi” (BKİ) denen pratik bir hesaplama yöntemi kullanılmaktadır. Bu hesaplamaya göre bir sınıflama yapılmakta ve her grup için olası sağlık riskleri belirlenerek tedavi programlanmaktadır.
Obezite tedavi edilmezse ne olur?
Metaboliksendrom:Insülin rezistansı (diyabet), dislipidemi ve hipertansiyon üçlüsüne metabolik sendrom denir. Metaboliksendrom, şeker hastalığına ve koroner arter hastalığına yol açar.
Diabetesmellitus ( şeker hastalığı)
Kalp-damar hastalıkları: Şişmanlık koroner kalp hastalığı (kalp krizi, kalp yetmezliği), hipertansiyon, derin venöztromboz (bu da pulmoneremboliye neden olur).
Karaciğer hastalıkları (Nonalkoliksteatohepatit ( karaciğer yağlanması) ve siroz): Şişmanlık, karaciğer yağlanmasına, karaciğer yağlanması hepatite, bu da karaciğer sirozuna neden olur. Nedeni bilinmeyen karaciğer sirozlarının (kriptojenik) yaklaşık %60’ının nedeni karaciğer yağlanmasıdır. Yani karaciğer yağlanması hafife alınacak bir konu değildir.
Safra kesesi taşı (kolelitiazis)
Gastroözefagealreflü
Obstrüktif uyku apnesi
Üreme sistemi hastalıkları ve kısırlık:Obezite erkeklerde testosteron seviyesinin düşmesine, kadınlarda ise polikistikoversendromuna neden olur.
Kanser:Obezite özellikle kolon ve meme kanseri riskini artırır.
Osteoartrit (Kireçlenme, Osteoarthritis):Obezite özellikle diz ve omurga eklemlerindeki kıkırdak dokunun tahrib olmasına neden olur. Bu da eklemde ağrı, şişlik ve hareket kısıklılığına neden olur.
Cilt hastalıkları: Ter ve cilt sekresyonları, kalın cilt katlantılarının arasında hapsolur, mantar ve bakteri enfeksiyonlarına yol açar. Hastanın ekşi ekşi kokmasına neden olur.
Sosyal, ekonomik ve psikolojik problemler:Obezite, ön yargılara, ayrımcılığa hatta işsizliğe neden olabilir.
Obezitenin tedavisi için kimlere ameliyat yapılmalı?